آموزه هاي وحياني قرآن به عنوان راهنماي زندگي بشر، دربردارنده بهترين، آسان ترين و كامل ترين شيوه زندگي است. اسلام و قرآن به بيان الگوي صحيح و درست مصرف و تصرفات بشري توجه داشته و آن را در قالب فرمان ها و اوامر تشريح كرده است.  فرهنگ صحيح مصرف را با الگوگيري از مكتب قرآن و سيره اهل بيت عليهم السلام مي توان بدست آورد. ارايه الگوهاي هنجاري به معناي ارايه راهكارهايي است كه انسان را در مسير كمالي قرار مي دهد تا از هر چيز به مقدار توان و ظرفيت خويش به اندازه نياز بهره گرفته و آن را مورد استفاده قرار دهد. اخلاق مصرف يكي از بخش هاي مهم زندگي بشر است و قرآن به مساله مصرف به عنوان يكي از مهم ترين كليدهاي دست يابي به اخلاق كامل زيستي در كنار اخلاق معيشت توجه داشته است. از اين رو الگوهاي درست و نادرست در اين حوزه را به شكل آموزه هاي اخلاقي و يا حقوقي و بلكه فقهي بيان كرده است تا از آن بهره مند شده و در مسير تكاملي استفاده كنند. انگيزه هاي مصرف در متون ديني شامل تامين نيازهاي زندگي وكاميابي از مواهب الهي است. اسلام، سعي و فعاليت هاي توليدي به منظور دستيابي به نيازمنديهاي زندگي و فراهم كردن آسايش و رفاه خانواده را مقدس مي شمارد. هم چنين كاميابي انسان از نعمت هاي خداوند را حلال مي شمارد اما در عين حال براي تعديل انسان و جلوگيري از فرورفتن در ماديات برخي مصارف را حرام و نسبت به برخي ديگر محدويت هايي را قرار داده است. قوانين كلي اسلام در اصلاح الگوي مصرف شامل : برنامه ريزي براي هزينه كردن و ايجاد تعادل ميان دخل و خرج زندگي،رعايت اولويت ها،عدم اسراف و تبذير،پرهيز از اتراف و رفاه زدگي،رعايت اعتدال و پرهيز از افراط و تفريط،لزوم قناعت و ساده زيستي،نكوهش حرص و طمع و هم چشمي در مصرف،عدم تفاخر در مصرف،عدم تقليد از بيگانگان،لزوم رعايت درآمد،پس انداز و آينده نگري در مصرف ، لزوم رعايت رفاه عمومي وكنترل مصرف در شرايط بحراني است.

كليد واژه ها: الگو، مصرف، صرفه جويي، اسراف، تبذير، قناعت، آينده نگري

نويسنده مژگان ساجدي، معاون پژوهش مدرسه علميه الزهراء(س) - اراك

فهرست منابع و مآخد

* قرآن كريم

* نهج البلاغه،ترجمه محمد دشتي، موسسه فرهنگي تحقيقاتي اميرالمومنين(ع)، تابستان1384

1- احمدي بيرجندي، احمد، گزيده معراج السعاده، بنياد پژوهش هاي اسلامي، چاپ سوم، 1383

2- از ريخت و پاش زندگي تا الگوي صحيح مصرف، واحد تحقيقاتي گل نرگس

3- اصلاح الگوي مصرف در بيانات مقام معظم رهبري، معاونت فرهنگي نهاد نمايندگي مقام معظم رهبري در دانشگاهها، چاپ سوم، بهار1388

4- حكيمي و ديگران، محمدرضا، مترجم احمد آرام، الحياه، ج6، دليل ما، چاپ پنجم، تابستان1386

5-  رفيعي، ناصر، مقاله اعتدال و ميانه روي، ره توشه راهيان نور، شماره50 ، بوستان كتاب قم، چاپ اول، 1382

6- روزنامه رسالت، شماره6281،  9/8/86

7- سبحاني، محمد، مقاله آثارتخريبي اسراف و تبذير، ماهنامه مبلغان، ش60، 1383

8- فراهاني فرد، سعيد، سياستهاي اقتصادي در اسلام، پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامي، چاپ دوم ،1385

9- عليخاني، باقر، مقاله ديدگاه قرآن درباره صرفه جويي و مصرف، www.maarefquran.com

10- عميد، حسن، فرهنگ عميد،ساميركبير، تهران، 1374

11- مجله گلستان قرآن، دي1380، شماره103

12-  محمدي ري شهري، محمد، الگوي مصرف از نگاه قرآن و حديث، قم، دارالحديث،1388

13- معين، محمد، فرهنگ معين، اميركبير، تهران، 1362، ج1

14- مكارم شيرازي و ديگران، ناصر، تفسير نمونه، ج10، دارالكتب الاسلاميه، تهران، چاپ سيزدهم، 1372

15- موسويان، سيدعباس، كليات نظام اقتصادي اسلام، دارالثقلين قم، چاپ دوم، 1379

16- مير معزي، سيد حسين، اقتصاد كلان با رويكرد اسلامي، پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامي، تهران، چاپ اول، 1384

17- نوبهار، رحيم، سيماي مسجد، ج1، زمستان1372

18- هادوي تهراني، مهدي، مكتب و نظام اقتصادي اسلام، موسسه فرهنگي خانه خرد، قم، چاپ اول، 1378

19- هفته نامه ذكر، سال هفتم، شماره313، 1381

20-  www.hamshahrionline.ir

21- www.rasekhoon.net

22- www.farsnews.com