موضوع: "مناسبت هاي ديني"
1. حرکت بر اساس مقتضیات زمان
برای پرورش درست انسان ها، پیش از هر چیز باید با مقتضیات زمان آشنا بود و هم سو با مقتضیات زمان، برنامه ریزی کرد. امام صادق علیه السلام نیز به خوبی از این نکته آگاه بود. ایشان بر اساس شرایطی که در روزگارشان پدید آمد، شیوه پرورشی و آموزشی خود را کتاب و بیان و قلم قرار داد و از آنجا که اوضاع زمان خویش را به درستی، درک و شیوه پرورشی خود را هم سو با روزگار خویش، تنظیم کرده بود، در کار خویش موفق شد و میراث بزرگی از دانش و اخلاق را برای بشریت به یادگار گذاشت. شهید مطهری در این باره می نویسد:
آن هدفی که در دوره امام حسین علیه السلام، شمشیر انجام می داد، در دوره امام صادق علیه السلام درس، کتاب، بیان و قلم انجام می دهد. شرایط زمانی امام صادق علیه السلام با شرایط زمانی امام حسین علیه السلام دوتاست. در شرایط زمانی امام حسین فقط یک یزید قلدر در مقابل اسلام است. اسلام مسئله ای ندارد جز اینکه با این قلدر روبه روست، ولی در زمان امام صادق علیه السلام علاوه بر قلدرها که باید با آنها مبارزه کرد و مبارزه می کردند (چنانچه خود امام مبارزه می کرد و نهضت های علوی را که از روی حُسن نیت و خلوص نیت بود تأیید می کرد) مهم تر از مبارزه با قلدرها، مبارزه با گروه های فکری انحرافی است. مثلاً در روزگار ایشان چندین مذهب فقهی به وجود آمده بود، اینجا امام صادق علیه السلام چه باید بکند؟ باید راه راست و مذهب صحیح را نشان بدهد. همچنین مذاهب کلامی گوناگون به وجود آمده بود، که یکی معتزلی بود و دیگری جبری، و درباره صفات خداوند هر کدام، نظرهای گوناگون می دادند، و درباره مسئله وحی نیز عقاید گوناگون وجود داشت. این جا امام صادق علیه السلام چه باید بکند؟ چرا آن حضرت «هشام بن حکم»ها پرورش می دهد؟ برای یک چنین میدانی، تا عقیده درست درباره خداوند و وحی و موضوع «جبر» و «اختیار» به مردم بازگو شود.
در آن جو، ملحد ها، زندیق ها، ماتریالیست ها و مادیین به وجود آمدند، مکتب خودشان را تشیکل دادند و آزادانه به نشر عقاید خود می پرداختند. مسیحی ها آزادانه حرفشان را می زدند، صائبی ها عقاید خود را می گفتند، مجوسی ها و زردشتی ها و یهود نیز هر کدام، افکار عقاید خود را بازگو می کردند. حال در چنین زمانه ای، وظیفه، چه ایجاب می کند؟ آیا امام صادق علیه السلام می تواند بگوید من همان راهی را می روم که جدم حسین بن علی علیه السلام رفت؟ نه، اگر امام حسین در زمان امام صادق علیه السلام بود همان را عملی می کرد، یعنی شیوه پرورش خود را نشر علم، بازگویی عقاید صحیح و پرورش شاگردان قرار می داد. (مطهری، 1391: 191 و 192)
2. استفاده بهینه از فرصت ها
هر کاری وقت خاص خودش را دارد، که اگر از وقت آن بگذرید، انجام آن بی فایده است، یا هیچ گاه به پای کاری نمی رسد که باید در وقتش انجام شود. مسئله آموزش و پرورش انسان ها نیز شامل این قانون می شود.
گاهی در زمینه پرورش علمی و عملی انسان ها، فرصت های استثنایی پیش می آید که انسان ها در آن فرصت ها، پیش از هر زمان دیگر، قابلیت رشد علمی و معنوی دارند. در این هنگام، مربی و معلم با تجربه، کسی است که دقیقاً این فرصت ها را دریابد و از همه لحظه ها برای رشد و پرورش انسان ها بهره ببرد. امام صادق علیه السلام یکی از مربیان و معلمانی است که به محض فراهم آمدن فرصت برای پرورش و رشد انسان ها، بهترین استفاده را از این فرصت سود جسته و بهره علمی و عملی و معنوی بسیاری نصیب انسان های روزگار خویش و روزگاران دیگر کرده است.
دوستان تولد باسعادت منجي عالم بشريت را به شما تبريك مي گويم و در اين زمينه يك كتاب را هم به شما معرفي مي كنم
كتاب امام مهدي عليه السلام از ولادت تا ظهور به قلم محمد كاظم قزويني كه شامل: مقدمات؛ سرآغاز؛ نامهای حضرت مهدی؛ جان سخن در مورد امام مهدی؛ آیات و روایات؛ ولادت نور، نام ها و القاب؛ غیبت؛ نواب حضرت؛ دیدار با حضرت مهدی علیه السلام؛ چگونگی بهره وری از امام غائب؛ ملاقات در غیبت کبری؛ راز زیستن حضرت؛ زمان ظهور؛ مدعیان دروغین؛ هنگامه ظهور؛ چگونگی ظهور؛ چگونگی حکومت حضرت و رجعت است.
شعبان در لغت از ریشه ش ع ب و به معنای، شعبه و فرقه است:
1- «به علت اختلاف عربها در طلب آب بود که هر کدام به راهی میرفتند و پس آنها تفرقه ایجاد میشد.»
2- به سبب آن که در این ماه، قبایل متشعب و متفرق میشدند و علامه مجلسی از حضرت رسالت صلیالله علیه و آله روایت نموده که فرمود: شعبان ماه شریف و ماه من است و حاملان عرش الهی، آن را تعظیم و حق حرمت آن را میشناسند. و این ماه زیاد شود روزی برای رمضان و زینت کنند بهشتها را و آن را شعبان نامیدند. برای آن که متشعب و بسیار گردد. روزی مومنان و حسنه در آن مضاعف و به هفتاد برابر و سیئه آمرزیده و اعمال خیر در آن مقبول و خداوند جبار نظر فرماید به روزهداران و عبادتکنندگان.» منبع: المنجد في اللغه ص249 و 390 برگرفته از سايت http://www.noormags.ir
پیامبر(ص) فرمود:«شعبان ماه من است و ماه رمضان ماه خدا. هر کس یک روز از ماه من را روزه بگیرد، من در قیامت شفیع او خواهم بود.»
هنگامی که ماه شعبان فرا می رسید امام سجاد علیه السلام اصحاب خود را فرا میخواند و درباره فضیلت این ماه سخن می گفت. آنگاه میفرمود:«هر کس برای محبت پیامبر و تقرب به خداوند، ماه شعبان را روزه بدارد، خداوند او را در روز قیامت مشمول کرامت خود میگرداند و بهشت را برای او لازم می شمارد.»
علاوه بر روزه که فضیلت بسیاری دارد، اعمال دیگری همچون نماز و اذکار و دعاها و استغفار نیز در این ماه وارد شده است که در کتاب شریف مفاتیح الجنان در فصل اعمال ماه شعبان ذکر شده است. حوادث و وقایع تاریخی فراوانی نیز در ماه شعبان روی داده که مهمترین آن ولادت امام حسین علیهم السلام در روز سوم و حضرت ابوالفضل علیهم السلام در روز چهارم و امام سجادعلیهم السلام در روز پنجم و امام زمان عج الله تعالی فرجه شریف در نیمه ماه شعبان است.
کتاب شریف المراقبات، تألیف عالم ربّانی و عارف گرانقدر مرحوم آیت الله میرزا جواد آقا ملکی تبریزی است. این عالم بزرگوار در تبریز زاده شد و برای پیمودن راه علم و کمال به نجف اشرف مهاجرت کرد. آنجا علاوه بر کسب درجة اجتهاد در علوم حوزوى، در اخلاق و عرفان نیز تحت تربیت نادرة دوران و عارف عظیم الشأن آیت الله ملاحسینقلی همدانی درجات عالی را طی کرد که نوشتار او گوشهای از این روحیة لطیف معنویاش را به نمایش میگذارد. آن عارف بزرگوار، تألیفات متعددی در اخلاق و عرفان دارد که از جمله کتاب شریف المراقبات است.
این کتاب که به منظور مراقبت از اوقات شریف و قابلاستفاده در طول سال نوشته شده است، همراه نکات مفید دیگر و تذکرات اخلاقی مؤلف که از ضمیر روشن و پاک او برمیخیزد، حلاوتی به کام خواننده میچشاند که در سایر کتب، کمتر تجربه میکند. مرحوم مؤلف، پس از مقدمهاى، در دوازده فصل به هر کدام از ماههای قمری (از محرم تا ذیحجه) میپردازد و در خاتمه با تذکراتی اخلاقی کتاب را به پایان میبرد.
در بخشی از کتاب آمده است که:
شرافت ماه شعبان
اين ماه براى سالك الى الله بسيار با ارزش است . يكى از شبهاى قدر در اين ماه مى باشد و كسى در آن متولد شده كه خداوند بواسطه او وعده پيروزى به تمامى دوستان ، پيامبران و برگزيدگانش - از زمانى كه پدر ما حضرت آدم (على نبينا و آله و عليه السلام ) در زمين ساكن شده - داده است . و وعده داده ، بوسيله او، بعد از پر شدن زمين از ظلم و جور، آن را پر از قسط و عدل نمايد - كه در جاى خود بطور مفصل به آن خواهيم پرداخت . و از مقام آن همين بس كه ماه رسول خدا (صلى الله عليه و آله و سلم ) بوده و حضرتش (صلى الله عليه و آله و سلم ) فرمودند: ((شعبان شهرى ؛ رحم الله من اعاننى على شهرى ؛ شعبان ماه من است ، خداوند كسى را كه مرا در ماهم يارى كند، بيامرزد.»
كسى كه از اين دعوت بزرگ آگاه شود، بايد بكوشد كه از دعوت شدگان اين دعوت گردد. اين جانشين و برادر او اميرالمؤ منين است كه مى فرمايد: ما فاتنى صوم شعبان مذ سمعت منادى رسول الله (صلى الله عليه و آله و سلم ) ينادى فى شعبان ؛ فلن يفوتنى ايام حياتى ان شاء الله ؛ از زمانى كه نداى منادى رسول خدا (صلى الله عليه و آله و سلم ) را كه براى روزه اين ماه ندا مى كرد شنيدم ، هيچگاه روزه اين ماه را از دست نداده و در تمام عمرم آن را از دست نخواهم داد؛ اگر خدا بخواهد.» اين درباره روزه اين ماه بود؛ و مى توان كمك به آن حضرت (صلى الله عليه و آله و سلم ) را از جهات ديگر مانند نماز، صدقه ، مناجات و تمام كارهاى خير با روزه اين ماه مقايسه نمود.
اعمال روز عید مبعث
عید مبعث از جمله اعیاد عظیمه است و روزى است که حضرت رسول (ص) در آن روز به رسالت برگزیده شد . برای این روز چند عمل ذکر شده است :
* غسل
* روزه، روز عید مبعث یکى از چهار روزى است که در تمام سال امتیاز دارد براى روزه گرفتن و برابر است با روزه هفتاد سال.
* بسیار صلوات فرستادن.
* زیارت حضرت رسول و امیرالمؤمنین عليهما السلام .
قالَ الإمام موسى بن جعفر الكاظم (علیه السلام) :
وَجَدْتُ عِلْمَ النّاسِ فى أرْبَع: أَوَّلُها أنْ تَعْرِفَ رَبَّكَ، وَالثّانِیَهُ أنْ تَعْرِفَ ما صَنَعَ بِكَ، وَالثّالِثَهُ أنْ تَعْرِفَ ما أرادَ مِنْكَ، وَالرّبِعَهُ أنْ تَعْرِفَ ما یُخْرِجُكَ عَنْ دینِكَ.
حضرت امام موسی كاظم (علیه السلام) فرمود: تمام علم مردم را در چهار مورد شناسائى كرده ام:
اوّلین آن ها این كه پروردگار و آفریدگار خود را بشناسى و نسبت به او شناخت پیدا كنى.
دوّم، این كه بفهمى كه از براى وجود تو و نیز براى بقاء حیات تو چه كارها و تلاش هائى صورت گرفته است.
سوّم، بدانى كه براى چه آفریده شده اى و منظور چه بوده است.
چهارم، معرفت پیدا كنى به آن چیزهائى كه سبب مى شود از دین و اعتقادات خود منحرف شوى.